آفرینش خودانگیخته کوانتومی کیهان :
در درازنای سده ها ، بسیاری از اندیشمندان از جمله ارسطو باور داشتند که کیهان بایستی همیشه وجود داشته بوده باشد ،تا از چیستان چگونگی برپایی کیهان پرهیز کند.
دیگران باور داشتند کیهان آغازی داشته و از آن برای اثبات وجود خدا بهره برداری می کنند .درک این که زمان مانند فضا رفتار می کند ،گزینه نوینی را ارائه می کند . این گزینه ،مخالفت دیرپای با این انگاره که کیهان یک آغاز داشته را کنار می گذارد ولی همچنان این معنا را دارد که آغاز کیهان با قانون های دانشیک اداره می شده و نیاز به خدایی برای حرکت دادن آن نیست.
اگر آغاز کیهان یک رویداد کوانتومی به حساب بیاید به دلیل این که مشاهده گران خود بخشی از سامانه مورد مشاهده هستند کار کمی دشوار می شود اما بایستی که به دقت به وسیله جمع روی تاریخ های فاینمن توصیف شود .فاینمن نشان داد یک ذره تاریخ بی همتایی ندارد . یعنی مسیر تعریف شده ای را نمی پیماید ،بلکه همزمان هر مسیر ممکن را که دو نقطه را به هم پیوند می دهد ،می پیماید.
می توان روش فاینمن را برای محاسبه احتمالات کوانتومی مشاهدات کیهانی نیز به کار برد .اگر آن ها در مورد کیهان به صورت یک کل به کار برده شود ،دیگر نقطه مبدایی وجود نخواهد داشت . بنابراین ما همه تاریخ های شرایط بیکرانگی را جمع می زنیم و به کیهانی که امروز مشاهده می کنیم ،می رسیم . (این انگاره که تاریخ ها باید رویه های بسته بیکرانه باشند ،شرایط بیکرانگی خوانده می شود )
در این دیدگاه ،کیهان خودانگیخته نمایان می شود و از هر راه ممکن آغاز می شود .بیشتر این ها به کیهان های دیگر مربوط می شوند . در حالی که برخی از این کیهان ها همانند کیهان ما هستند ،بیشترشان بسیار متفاوت هستند.
در واقع ،کیهان های بسیاری با بسیاری دسته قانون های فیزیکی وجود دارند .برخی مردم از این انگاره راز بزرگی می سازند ،گاهی مفهوم چندکیهانی ،ولی این ها همه توضیح متفاوتی از جمع روی تاریخ های فاینمن هستند.
تصویر ما از آفرینش خودانگیخته کوانتومی کیهان ،کمی همانند شکل گیری حباب های بخار در آب جوشان است . در آب جوشان بسیاری حباب های ریز پدیدار می شوند و سپس دوباره ناپدید می شوند.این ها نمایش ریز کیهان ها هستند که گسترش می یابند ،ولی دوباره فرو می پاشند در حالی که هنوز اندازه میکروسکوپی دارند .آن ها نماینده کیهان های گزینه ممکن هستند ولی اهمیت زیادی ندارند زیرا دوام نمی آورند تا ستاره ها و کهکشان ها را به وجود بیاورند چه برسد به زندگی هوشمند . اما شمار اندکی از حباب های کوچک ،به اندازه ای بزرگ می شوند که از خطر بازفروپاشی مصون بمانند .آن ها با سرعتی فزاینده به گسترش خود ادامه می دهند و حباب های بخاری را ایجاد می کنند که ما می توانیم ببینیم . این ها همانند کیهان هایی هستند که با سرعتی فزآینده گسترش آغاز می کنند به عبارت دیگر کیهان های در حال تورم.
گسترش ناشی از تورم به طور کامل یکنواخت نخواهد بود . در جمع روی تاریخ ها ، تنها یک تاریخ با قاعده و یکنواخت وجود دارد که دارای بالاترین احتمال است ،اما بسیاری از تاریخ های بسیار اندک بی قاعده هستند که همان درجه بالا ی احتمالات را دارند.
به این دلیل است که تورم پیش بینی می کند که کیهان های نخستینی احتمال دارد کمی نایکنواخت باشند که ناشی از نوسان های کوچکی در دما است که در تابش ریزموج های پس زمینه مشاهده شده است.