تغییر مسیر سامانه با مشاهده آن :
بر پایه فیزیک کوانتوم ، شما نمی توانید چیزی را تنها (مشاهده) کنید.یعنی برای مشاهده کردن شما باید با چیزی که مشاهده می کنید ،میا ن کنش داشته باشید . برای مثال ، برای دیدن چیزی به مفهوم سنتی، روی آن نور می تابانیم. اما تاباندن حتی یک نور بسیار خفیف بروی یک ذره ریز کوانتومی یعنی شلیک فوتون به آن ،اثر قابل توجهی دارد ،و آزمایش ها نشان می دهند که نتیجه آزمایش را به شیوه ای که فیزیک کوانتوم توصیف می کند ،تغییر می دهد.
این انگاره وانمایش مهمی برای مفهوم ما از ( گذشته ) دارد .در تئوری نیوتنی ،فرض شده که گذشته به عنوان زنجیره های از رویدادها وجود دارد. اگر ببینید گلدانی که بسیار دوستش داشته اید ،خرد وروی زمین پخش شده و فرزند خردسال شما با چهره ای مغموم بالای سر آن ایستاده است . اکنون شما می توانید به عقب بازگردید و رویدادهایی را که به این حادثه انجامیده را پی بگیرید،انگشتان کودک رها می کند ،گلدان می افتد و در برخورد با زمین هزار تکه می شود.به راستی با داشتن داده های کامل در مورد کنون ، قانون های نیوتن اجازه می دهند تصویری کامل از گذشته محاسبه شود .نتیجه می گرییم شاید هیچ کس مشاهده نکرده باشد ولی گذشته وجود دارد و جهان دارای یک گذشته معین است.
اما یک باکی بال کوانتومی را نمی توان گفت که یک مسیر معین را از منبع تا پرده پیموده است . ما شاید موقعیت یک باکی بال را با مشاهده تعیین کنیم،ولی بین مشاهده ای ما ،آن همه مسیر ها را می پیماید.فیزیک کوانتوم به ما می گوید که هر چقدر هم که مشاهده ما از کنون دقیق باشد ، گذشته (مشاهده نشده) و مانند آینده ،نامعین بوده و تنها در یک بیناب احتمالا ت وجود دارد.به تعبیر بهتر ،کیهان بر پایه فیزیک کوانتوم تنها یک گذشته یا تک تاریخ ندارد.این که گذشته ریختار معینی ندارد،به این معنی است که مشاهده هایی که روی یک سامانه در زمان کنون انجام می دهید ،روی گذشته آن تاثیر می گذارد.
از آن جا که فاینمن ساختار تداخل را آن گونه توضیح داد که مسیرهایی که از درون یک شکاف گذر می کنند با مسیرهایی که از درون شکاف دیگر گذر می کنند، تداخل می کنندبنابراین اگر شما نوری بتابانید تا تعیین کنید که ذره از درون کدام شکاف گذر کرده و به این ترتیب گزینه دیگر را حذف کنید ،ساختار تداخل را ناپدید خواهید کرد.
بنا براین نتیجه می گیریم که همانند یک ذره ،کیهان نیز دارای تنها یک تاریخ نیست .بلکه هر تاریخ ممکن ، هر تاریخ با احتمالات ویژه خود را داراست ،و مشاهده های ما از حالت کنونی بر روی گذشته اش تاثیر می گذارد و تاریخ های متفاوت کیهان را تعیین می کند ،همان گونه که مشاهده های ذره ها در آزمایش دو شکافه ،روی گذشته ذره ها تاثیر می گذارد.
